Dyrektywa Omnibus. Co warto wiedzieć o nowych regulacjach dla ecommerce?

Początek roku to zawsze okres zmian. Nie inaczej jest tym razem. Branżę ecommerce czeka konieczność wdrożenia przepisów dyrektywy Omnibus. Co się zmienia i na co należy zwrócić uwagę?  Dowiesz się tego z naszego artykułu. Miłej lektury.

Od 1 stycznia 2023 r. w życie wchodzą nowe przepisy dotyczące wzmocnienia ochrony konsumenta. Nowelizacja wprowadza tzw. dyrektywę Omnibus, czyli unijny pakiet przepisów związany m.in. z rozszerzeniem praw kupujących, nowymi obowiązkami dla przedsiębiorców oraz regulacjami rynku e-commerce.  Jedna z najważniejszych zmian w przepisach wdraża obowiązek informowania o najniższej cenie towaru lub usługi, która obowiązywała na dany produkt w okresie ostatnich 30 dni przed wprowadzeniem promocji. Informacja powinna być zamieszczona obok nowej, obniżonej ceny produktu. Przepisy dotyczą zarówno placówek stacjonarnych, jak i sklepów internetowych.  Tym samym znacznie trudniej będzie manipulować klientami za pomocą fałszywych promocji. Do niedawna sprzedawcy podnosili na dzień czy dwa cenę danego produktu, a potem wracali do wartości wyjściowej oznaczając ją efektownym znakiem graficznym i wskazując na ile procent upustu może liczyć nieświadomy klient.

Co ważne, obowiązek wskazywania najniższej ceny dotyczy sytuacji, w której cena jest ogłaszana (upubliczniana), nie obejmuje więc zmian dokonywanych w cennikach i katalogach. Obowiązek ten nie będzie mieć ponadto zastosowania do programów lojalnościowych dla klientów sprzedawcy, takich jak karty rabatowe lub kupony, które uprawniają konsumenta do zniżki cenowej na wszystkie produkty sprzedawcy lub na określony asortyment produktów w dłuższych nieprzerwanych okresach lub które umożliwiają gromadzenie punktów do wykorzystania podczas przyszłych zakupów. To samo będzie odnosiło się do faktycznych spersonalizowanych obniżek cen, które nie mają charakteru „ogłoszenia” o obniżce ceny. Przykładem takich obniżek cen są obniżki wynikające z wcześniejszych zakupów dokonanych przez konsumenta u danego sprzedawcy, np. gdy konsument otrzymuje przy zakupie kupon „10% taniej”, ważny podczas kolejnych zakupów.

Druga najważniejsza zmiana to kontrola recenzji wykorzystywanych w sklepach i na kartach produktów. Dyrektywa Omnibus nakłada na przedsiębiorców obowiązek weryfikowania recenzji produktów. W ten sposób przepisy mają zapobiegać wystawianiu np. fałszywych komentarzy przez osoby, które nie korzystały z produktu, a zamieszczają opinie na jego temat. W związku z tym sprzedający powinien informować, w jaki sposób weryfikuje osobę zamieszczającą recenzję o produkcie.  Z tego typu rozwiązaniami można spotkać się już teraz. Niektóre witryny internetowe umożliwiają wystawianie opinii o produkcie lub usłudze wyłącznie klientom, którzy zakupili towar w ich sklepie internetowym. Teraz każdy sprzedawca powinien wprowadzić odpowiednie mechanizmy weryfikujące prawdziwość opinii. Może to być wspomniany wymóg rejestracji, ale i inne środki, takie jak weryfikacja adresu IP, weryfikacja maila, przedstawienie dowodu zakupu itp.

Komisja Europejska w swoich wytycznych do dyrektywy Omnibus wskazała szereg zakazanych praktyk manipulacyjnych, które nie powinny mieć miejsca w związku z publikowaniem opinii klientów:

• publikowanie samych pozytywnych opinii i usuwanie negatywnych,
• powiązanie rekomendacji konsumenta z inną treścią niż treść, którą konsument zamierzał zarekomendować,
• dostarczanie konsumentom wypełnionego wcześniej wzoru pozytywnej opinii,
• nawiązywanie kontaktu z konsumentami podczas procesu moderacji, aby zachęcić ich do zmiany ich opinii lub wycofania negatywnych opinii,
• przedstawianie skonsolidowanych opinii w formie plasowania na podstawie niejawnych lub nieprzejrzystych kryteriów.

Dyrektywa Omnibus została przyjęta w polskim systemie prawnym z pewnym opóźnieniem, przez co urosła do miana żelaznej miotły porządkującej krajowy rynek handlu w internecie.  W praktyce jej przepisy bardziej porządkują praktyki handlowe niż stanowią rewolucję i mogą wyjść na dobre tak sprzedawcom, jak i kupującym.